Zamek Wawelski jest najcenniejszym w Polsce zespołem zabytków pochodzących ze średniowiecza aż po wiek XX.Jest usytuowany na wapiennym wzgórzu 25 m. nad poziomem rzeki Wisły i 228 m. nad poziomem morza. Wawel to stara siedziba królów polskich. Znajdują się tu; zamek królewski, katedra z grobami królów, podziemia z grobami rodzin królewskich, zabytkowe baszty i mury obronne. Na zdjęciu po lewej baszta Sandomierska, po prawej baszta sandomierska.Wzgórze Wawelskie już od najdawniejszych czasów przyciągało gromady ludzkie i już na początku pierwszego tysiąclecia było ośrodkiem władzy politycznej.Najstarsza siedziba władców powstała za panowania Bolesława Chrobrego i Mieszka II. Za Kazimierza Odnowiciela, w latach 1034-1058, Wawel stał się stolicą państwa. Został przebudowany w stylu romańskim, a głównym budynkiem była dwukondygnacyjna sala o 24 słupach.Relikty tej budowli odkryto pod północnym skrzydłem obecnego zamku. Na zdjęciu Kaplica Zygmuntowska, a wgłębi po lewej stronie (zielona) wieża z Dzwonem Zygmunta.W owym okresie zespół składał się już z dziesięciu budowli. Na przełomie XIII i XIV w. drewniano-ziemne wały obronne zastąpiono kamienny murem. Na zdjęciu baszta Senatorska.W wieku XV zamek przekształcono na gotycką rezydencję. Powstał wówczas tzw. zamek górny, czyli rezydencja królewska i zamek dolny, który był zapleczem usługowym i gospodarczym. Z tego okresu zachowała się brama wjazdowa na dziedziniec pałacu.Za czasów panowania Kazimierza Wielkiego (1333-1370) rozbudowano główną cześć zamku m.innymi wzniesiono skrzydło reprezentacyjno – mieszkalne z arkadowymi krużgankami. Na zdjęciu „Kurza Stopka”.Za czasów Władysława Jagiełły nastąpiła dalsza część rozbudowy zamku. Wybudowano wieżę mieszkalną tzw. Duńską. Ostateczny kształt uzyskał wówczas ganek na arkadach prowadzący dawniej do domniemanej „wieży wodnej”, nazwanej później Kurzą Stopką. Wieża ta została ozdobiona herbami; Jagiellońskim Orłem i Pogonią. W tym okresie powstały również baszty: Jordanka, Złodziejska i Lubranka.W latach 1506-1534 zamek został przebudowany na renesansową rezydencję ze wspaniałym dziedzińcem arkadowym.Na zdjęciu Baszta Sandomierska.Po pożarze w 1595 r. spłonęło skrzydło rezydencji, które odbudowano w stylu barokowym. W narożniku pałacu powstały; wieża nakryta barokowym hełmem, zwana później wieżą Zygmunta III Wazy oraz wieżę Sobieskiego.Na zdjęciu fragment dziedzińca arkadowego.Fragment dziedzińca arkadowego, w rogu wejście do zbrojowni.Przeniesienie stolicy do Warszawy spowodowało powolne pogarszanie się stanu zamku. W latach 1655-1657 obiekt został zniszczony przez szwedzkich żołnierzy.Za panowania króla Jana III Sobieskiego i Stanisława Augusta podjęto zabiegi konserwatorskie lecz rezydencja nie odzyskała dawnej świetności. Na zdjęciu wejście do grobów Józefa Piłsudskiego i Lecha Kaczyńskiego.Największą katastrofę w dziejach zamku był pożar w 1702 r. spowodowany przez szwedów, którzy ponownie opanowali zamek, umieszczając w nim szpital i koszary.Dzieła zniszczenia zamku dokonały rozbiory Polski. W 1795 r. Prusacy wykradli insygnia koronacyjne, które bezpowrotnie przepadły. Na zdjęciu główne wejście do Katedry.W 1846 r. Kraków został włączony do zaboru austriackiego,którzy przekształcili Kraków i Wawel w twierdzę. Pod koniec XIX w. zamek został wykupiony od cesarza Franciszka Józefa przez polskie społeczeństwo i został przeznaczony na zbiory narodowe. Na zdjęciu wykopaliska archeologiczne i pozostałości murów budowli.W okresie międzywojennym na Zamku znajdowała się rezydencja Prezydenta Rzeczypospolitej. W okresie II wojny światowej Wawel był siedzibą generalnego gubernatora Hansa Franka. Jednak cenniejsze eksponaty, w tym arrasy i miecz koronacyjny „Szczerbiec” zdążono spakować i wywieść do Kanady, skąd powróciły w latach 1959-1961.Na zdjęciu wejście do Smoczej Jamy.Na zdjęciu smok ziejący ogniem. Województwo małopolskie
Zabytki Polskie 